Historia fabryki Łomonosova sięga XVII wieku, kiedy to w Rosji symbolem prężnego rozwoju i nowoczesności było miasto St. Petersburg.

W pełnej euforii gospodarczej atmosferze w 1744 roku na mocy dekretu córki Piotra Wielkiego, Elżbiety powstała „Petersburska fabryka porcelany” Była ona pierwszym w Rosji i trzecim w Europie zakładem produkującym drogocenne „białe złoto”.

Na początku działalności fabryka opierała swoją produkcją na drobnych porcelanowych przedmiotach, takich jak flakony na perfumy dla cesarzowej Elżbiety.

W roku 1750 zaczęto produkować charakterystyczne porcelanowe figurki przedstawiające ludzi i zwierzęta. Ekskluzywne wyroby dostępne były jedynie dla wybranych związanych z dworem cesarskim osób.

W czasie funkcjonowania fabryka kilkakrotnie zmieniała charakter swoich wyrobów najczęściej uwzględniając gusta panujących władców. Wraz z wstąpieniem Katarzyny II na tron „Petersburską fabrykę porcelany” zmodernizowano i przemianowano na „imperialną fabrykę porcelany”. Kiedy porcelana przestała stanowić dobra przechowywane w skarbcu i trafiła do codziennego użytku, głównym projektantem został G.D. Rachette. Dzięki jego klasycznym projektom fabryka osiągnęła status jednego z największych osiągnięć gospodarczych w Europie.

W czasach panowania Katarzyny II fabryka produkowała bogato zdobione serwisy obiadowe, wychwalające dokonania cesarzowej, niektóre z nich składały się z ponad 1000 elementów.

Charakter produkcji zmienił się wraz z objęciem władzy przez syna imperatorowej – Pawła I. Porcelana stała się zdecydowanie mniej dekoracyjna i wystawna, urzekała swoją jakością i prostotą formy a jej dostępność znacznie zawęziła się do grona zaprzyjaźnionych z dworem dyplomatów.

W roku 1801 tron objął Aleksander I , a porcelanę produkowaną w „Imperialnej fabryce” zaczęto zdobić charakterystycznymi po dzień dzisiejszy złoceniami z 22 karatowego złota. Zdecydowaną większość wyrobów stanowiły wazony a najpopularniejszym elementem dekoracyjnym były sceny bitewne oraz scenki inspirowane życiem codziennym.

Najgorszym okresem okazały się dla fabryki lata ’70 XIX wieku, kiedy to zaczęła się ona chylić ku upadkowi. Zamiłowanie do porcelany cara Aleksandra III i jego małżonki uratowało ją przed zamknięciem, a ich gusta wprowadziły do produkcji elementy sztuki japońskiej oraz chińskiej.

Od roku 1925 „Imperialna fabryka porcelany” nosi imię wybitnego rosyjskiego naukowca M.W. Łomonosova i stanowi jedną z najbardziej rozpoznawalnych fabryk Łomonosova na świecie. Nieustannie współpracują z nią najwybitniejsi rosyjscy artyści, projektując indywidualne, niepowtarzalne wzory. Ręcznie dekorowane dzieła stanowią dzisiaj jedną z najbardziej prestiżowych porcelanowych wyrobów na świecie.

Dzisiaj, Fabryka Porcelany im Łomonosova produkuje ponad 500 wyrobów takich jak serwisy do kawy i herbaty, talerze dekoracyjne, drobne upominki, figurki, wazony itp. Większość z nich jest ręcznie malowana, co nadaje każdemu wyrobowi specyficzny, indywidualny charakter, najbardziej prestiżowe wyroby są sygnowane własnoręcznie przez twórców.

Według ekspertów z dziedziny sztuki, rosyjska porcelana z ostatnich dekad XX wieku ze swoim romantyzmem wzbogaconym o motywy kultury ludowej jest niewątpliwie żywym fenomenem sztuki europejskiej a wyroby z St. Petersburga są tego najlepszym przykładem.